عمل سرکلاژ چیست؟
عمل سرکلاژ، روشی برای بسته نگه داشتن سرویکس ( دهانه رحم) در دوران بارداری است تا از زایمان زودرس جلوگیری کند. در زنان بارداری که دهانه رحم ضعیف و شل دارند، پزشک متخصص زنان این عمل را تجویز می‌کند و جنین تا رسیدن به زمان زایمان حفظ میشود. برای این هدف، پزشک یک یا چند بخیه در دهانه سرویکس می‌زند تا در طول بارداری بسته بماند. این عمل معمولا حدود 80 درصد موفقیت آمیز است.
سرکلاژ چه زمانی انجام میشود؟
سرکلاژ (cervical cerclage) یک روش جراحی برای زنان با مشکلاتی مانند ناپایداری گردن رحم یا موارد مشابه است که به منظور کاهش احتمال سقط انجام میشود. در این روش که معمولا بین هفته‌های ۱۴ تا ۱۸ بارداری انجام میگیرد، دهانه رحم با استفاده از بخیه‌ها بسته میشود و در هفته 37 بخیه ها باز میشوند ممکن است پزشک شما تصمیم بگیرد تا بخیه هارا تا روز زایمان نگه دارد. البته در شرایط اضطراری ممکن است در هفته ۲۵ یا حتی بعد از آن نیز سرکلاژ انجام شود.
عمل سرکلاژ برای چه کسانی مناسب است؟
طبیعی است که این عمل را نمی‌توان برای همه افراد تجویز کرد و به همین دلیل نیز فقط در صورتی که شرایط خاصی داشته باشید نیاز به انجام عمل سرکلاژ دارید.
عمل سرکلاژ برای چه کسانی مناسب نیست؟
اگر طول سرویکس قبل از هفته ۲۴ بارداری کمتر یا مساوی ۲۵ میلی‌متر باشد و بیمار هم سابقه زایمان زودرس تک قلویی نداشته باشد، نیازی به انجام سرکلاژ نیست. حتی اگر دهانه رحم خیلی زودتر از موعد شروع به گشاد شدن کند، اگر بیمار شرایط زیر را داشته باشد، گزینه مناسبی برای سرکلاژ نخواهد بود:
- زایمان زودرس
- خونریزی واژینال
- عفونت در رحم
بعد از انجام عمل سرکلاژ چه مراقبت هایی لازم است؟
بعد از عمل سرکلاژ، استراحت و آرامش کامل بسیار مهم است. دستورات پزشک درباره استراحت مطلق، عدم فعالیت سنگین، و پرهیز از راه رفتن طولانی را جدی بگیرید. در صورتی که پزشک داروهای ضدالتهاب و آنتی بیوتیک تجویز کرده باشد، حتما به موقع و دقیق مصرف کنید.
در صورتی که علائم غیرمعمولی مانند خونریزی شدید، درد شدید در ناحیه سرویکس، تب، تغییر رنگ ادرار دارید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. از دیگر دستورات مراقبتی لازم بعد از انجام عمل سرکلاژ سرویکس می‌توان به پرهیز از رابطه جنسی، رعایت بهداشت ناحیه تناسلی و عدم فشار به آن ناحیه اشاره کرد.
انواع عمل سرکلاژ؟
روش مک دونالد: متداول ترین روش جراحی است و با الگوی بخیه سرکیسه‌ای، دهانه رحم را می‌بندد.در این روش بخیه ها از بیرون و دور تا دور رحم زده میشود. معمولا در هفته 15 بارداری انجام می شود و در هفته 37 بارداری معمولا بخیه ها باز می شود.
روش روش شیرودکار: یک روش دائمی برای بانوانی که امکان انجام روش مک‌دونالد را ندارند. در این نوع عمل، دهانه رحم از قسمت داخلی بخیه می‌خورد. در این عمل چون دهانه رحم از داخل دوخته می شود امکان زایمان طبیعی وجود ندارد و مادر تنها با زایمان سزارین می تواند فرزندش را به دنیا بیاورد.
روش سرکلاژ شکمی: قسمت بالایی سرویکس بسته میشود و تا پایان بارداری قرار نیست باز شود. این روش در حالتی توصیه می‌گردد که دو روش قبلی امکان‌پذیر نباشد. سرکلاژ ترانس ابدومینال یا شکمی با روش لاپاراسکوپی هم قابل انجام است.
سرکلاژ اورژانسی: همانطور که گفته شد سرکلاژ معمولا در هفته 14 الی 18 بارداری انجام میگیرد در شرایط اضطراری است که دهانه رحم زیاد باز شده باشد و هر لحظه احتمال سقط جنین وجود داشته باشد. به این حالت به اصطلاح، بخیه نجات می‌گویند.
جراحی سرکلاژ چه عوارض و خطراتی را به همراه دارد؟
طی ۲۴ ساعت اول بعد از عمل ممکن است بیمار با عوارضی مانند پارگی دهانه رحم، خونریزی، آسیب یا تروما سرویکس، پاره شدن کیسه آب و زایمان زودرس، تب و عفونت شدید مادر مواجه شود.
از دیگر عوارض این عمل عبارتند از:
- عفونت
- تورم، درد، گرمی و قرمزی در ناحیه سرویکس
- خونریزی شدید و طولانی مدت
- افزایش فشار در ناحیه سرویکس و افزایش خطر نارسایی رحمی
- درشرایط پاره شدن کیسه آب جنین، پزشک بخیه هارا بازمیکند.
استفاده از پساری در زمان بارداری؟
پساری وسیله‌ای نرم و انعطاف‌پذیر است که قابلیت جابه‌جایی دارد و از افتادگی اندام‌های داخلی جلوگیری می‌کند. روش مؤثر و غیر تهاجمی برای درمان افتادگی اندام‌های لگن و درمان افتادگی رحم است. افتادگی زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از بافت‌ها از وضعیت طبیعی خود خارج شده و به ساختار مجاور خود فشار وارد کند. در درمان مشکلات افتادگی از جمله افتادگی رحم، افتادگی یا بیرون زدگی مثانه، افتادگی مقعد وروده کوچک، بی‌اختیاری ادراری و نارسایی دهانه‌های رحم در مادران باردار از پساری استفاده میشود.
پساری سرکلاژ چه زمانی استفاده میشود؟
بسیاری از مادران باردار، ممکن است از طریق سونوگرافی متوجه کوتاه بودن طول دهانه رحم خود شوند. اگر پزشک این مسئله را در 3 ماه اول بارداری تشخیص دهد، عمل «سرکلاژ» را انجام می‌دهد. در مواردی مادر باردار با درد به پزشک متخصص زنان مراجعه می‌کند و در سه ماه دوم بارداری قرار دارد و زمان از سرکلاژ کردن گذشته است. در این صورت جهت جلوگیری از زایمان زودرس از یک پساری سرکلاژ بدون درن استفاده میشود.
امروزه پساری یک روش درمانی مناسب و جایگزین سرکلاژ است. استفاده از پساری در بارداری به عنوان یک روش کم تهاجمی در درمان نارسایی سرویکس در نظر گرفته میشود و نسبت به عمل سرکلاژ، برتری دارد.