ریرس (RIRS) یا Retrograde Intrarenal Surgery یکی از روش‌های کم‌تهاجمی برای درمان سنگ کلیه است. در این روش پزشک اورولوژیست با استفاده از یک دستگاه یورتروسکوپ انعطاف‌پذیر از طریق مجرای ادراری وارد مثانه و سپس کلیه می‌شود و با کمک لیزر، سنگ‌ها را خرد کرده و قطعات آن را خارج می‌کند.
این روش بدون نیاز به برش جراحی روی بدن انجام می‌شود و معمولاً بیمار در همان روز یا روز بعد مرخص می‌گردد.
چرا عمل ریرس محبوب شده است؟
تحقیقات نشان داده‌اند که بسیاری از بیماران از انجام جراحی باز یا روش‌های تهاجمی مثل PCNL هراس دارند. به همین دلیل، روش‌هایی مانند ریرس به دلیل ایمنی بالا و نقاهت کوتاه‌تر در سراسر دنیا مورد استقبال قرار گرفته‌اند.
مزایای عمل ریرس
-
بدون نیاز به برش پوستی
-
مناسب برای سنگ‌های کوچک و متوسط (معمولاً کمتر از ۲ سانتی‌متر)
-
استفاده از لیزر هولمیوم با قدرت بالا
-
دوران نقاهت کوتاه (معمولاً ۲ تا ۳ روز)
-
امکان تکرار در صورت وجود سنگ‌های متعدد
-
مناسب برای بیماران پرخطر که نمی‌توانند جراحی سنگین انجام دهند
مراحل انجام عمل RIRS
-
بیهوشی عمومی یا نخاعی (بسته به شرایط بیمار)
-
ورود دستگاه یورتروسکوپ از طریق مجرای ادراری
-
دستیابی به کلیه و محل سنگ
-
خرد کردن سنگ‌ها با لیزر هولمیوم
-
خارج کردن خرده‌سنگ‌ها یا دفع طبیعی توسط ادرار
-
در صورت نیاز، کارگذاری استنت دابل جی (DJ Stent) برای تسهیل عبور ادرار
چه کسانی کاندید عمل ریرس هستند؟
-
بیماران با سنگ کلیه کوچک تا متوسط (کمتر از ۲ سانتی‌متر)
-
بیمارانی که سنگ‌شکنی برون اندامی (ESWL) موفق نبوده است
-
افرادی که به دلیل شرایط خاص (چاقی، مشکلات قلبی و ریوی) نمی‌توانند جراحی باز یا PCNL انجام دهند
-
بیمارانی که به دنبال یک روش سریع، کم‌درد و بدون اسکار هستند
مراقبت‌های بعد از عمل ریرس
-
مصرف ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز برای دفع بهتر سنگ‌ها
-
پرهیز از فعالیت‌های سنگین در هفته اول
-
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها طبق دستور پزشک
-
در صورت وجود استنت، پیگیری برای خروج آن در زمان مقرر
-
مراجعه منظم برای بررسی عملکرد کلیه و احتمال بازگشت سنگ
عوارض احتمالی RIRS
هرچند عمل ریرس بسیار ایمن است، اما ممکن است عوارض خفیفی رخ دهد، از جمله:
-
درد یا سوزش هنگام ادرار در چند روز اول
-
وجود خون خفیف در ادرار
-
عفونت ادراری (با شیوع کم)
-
ناراحتی ناشی از استنت دابل جی
این موارد معمولاً موقتی هستند و با مراقبت‌های پس از عمل بهبود می‌یابند.
| روش درمانی | میزان تهاجم | مناسب برای سنگ | زمان بستری | اسکار جراحی | ابزار اصلی |
|---|---|---|---|---|---|
| ریرس (RIRS) | کم‌تهاجمی | کوچک و متوسط (<2cm) | ۱ روز | ندارد | یورتروسکوپ + لیزر |
| PCNL | نیمه‌تهاجمی | بزرگ (>2cm) | ۲-۳ روز | برش کوچک دارد | نفروسکوپ |
| ESWL | غیرتهاجمی | کوچک (<1.5cm) | سرپایی | ندارد | امواج شوکی |
| جراحی باز | تهاجمی | بسیار بزرگ یا پیچیده | چند روز | اسکار بزرگ دارد | جراحی کلاسیک |
هزینه عمل ریرس در ایران
هزینه عمل RIRS بسته به بیمارستان، بیمه، دستمزد جراح و تجهیزات مصرفی (مانند استنت و لیزر) متفاوت است. در مقایسه با روش‌های باز، این عمل معمولاً هزینه بیشتری دارد اما با توجه به کاهش عوارض و کوتاه بودن دوران نقاهت، از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
جمع‌بندی
ریرس (RIRS) یک روش نوین و کم‌تهاجمی برای درمان سنگ کلیه است که با استفاده از یورتروسکوپ و لیزر هولمیوم انجام می‌شود. این روش به دلیل ایمنی بالا، بدون برش بودن، نقاهت کوتاه و بازدهی مناسب جایگزین بسیاری از جراحی‌های سنتی شده است.
اگر شما یا عزیزانتان دچار سنگ کلیه هستید، مشاوره با یک اورولوژیست متخصص در عمل ریرس می‌تواند بهترین تصمیم درمانی باشد.