شبادراری مربوط به کودکانی است که به اندازه کافی بزرگ شدهاند و باید قادر به کنترل ادرار خود در هنگام خواب شب باشند، اما نیستند. این یک مشکل شایع در بچهها، به ویژه کودکان زیر ۶ سال است.
یکی از شایع ترین مشکلات کودکان شب ادراری میباشد، و در اکثر بچهها تا سن مدرسه بهبود می یابند. در صورت ادامه مشکل و یا نشت ادرار در روز، بایستی حتما بررسی کامل انجام گیرد. گاهی شب ادراری یک علامت از بیماری اورولوژی مادرزادی زمینهای است که باید جدی تلقی شود.
علل شب ادراری کودکان می تواند موارد مختلفی باشد که در این مقاله قصد داریم با آن آشنا شویم. نکته مهم این است که والدین بدانند که بالا رفتن ظرفیت مثانه کودکان همانند زمان صحبت کردن و راه افتادن کودکان با هم متفاوت است. کودکان در 2 سالگی معمولا توانایی کنترل ادرار خود را در روز دارند اما در مقطع 4 تا 5 سالگی قادر خواهند بود که هم در روزو هم در شب ادرار خود را کنترل نمایند.
تعریف شب ادراری در کودکان
ابتدا باید بدانیم به کودکی شب ادرار گفته می شود که بعد از 5 سالگی حداقل 2 بار در هفته و به مدت 3 ماه پیاپی رختخواب خود را خیس کند. والدین باید بدانند که در هیچ سنی سرزنش کودکان برای شب ادراری کار درستی نیست. چون این کار نه تنها باعث بهبود شرایط نمی شود بلکه باعث بیشتر شدن مشکلات احساسی و روانی کودک می شود.
دلایل فیزیکی شب ادراری در کودکان
مهم ترین علت خود ادراری در کودکان ، آناتومی بدن آن هاست . که مشکل در هرکدام از آن ها می تواند منجر به شب ادراری در کودکان شود. مواردی مانند قبیل کوچک بودن مثانه ، ضعف ماهیچه های نگه دارنده ، دیابت بی مزه و قندی ، عفونت دستگاه ادراری ، حملات صرع ، اختلالات خواب و خوابگردی و یا انسداد در مسیر لوله های ادراری.
دلایل روحی و روانی شب ادراری در کودکان
حدود 20 درصد از کودکان با اینکه استفاده از دستشویی را به درستی یاد گرفته اند گاهی به دلیل مشکلات روحی و عاطفی بستر خود را خیس می کنند . البته ممکن نیست که دلیلی شب ادراری دائمی کودکان صرفا ، مشکلات عاطفی باشد.
روش های درمان شب ادراری کودکان
برای درمان شب ادراری کودکان از دو روش مداخله دارویی و رفتاری استفاده می شود . مهم ترین مرحله درمان آموزش های صحیح به کودک و مرور آن هاست . همچنین می توان شب ها مصرف مایعات کودک را محدود کرد و یا شبانه کودک را برای دفع ادرار بیدار کرد.
پزشکان معتقد هستند که ۸۰ درصد شب ادراری کودکان مربوط به مشکلاتی مانند گنجایش کم مثانه و یا عمق خواب است. حل مشکل مثانه اولین اقدام درمان است. به کودک خود اطمینان دهید که میتواند با تمرین، گنجایش مثانه اش را بیشتر کند. متخصصان تغذیه کودک سفارش می کنند که کافئین، شکلات و ادویه را از برنامه غذایی کودکی که به شب ادراری مبتلاست، حذف شود.
دستگاه آلارم شب ادراری روبینا روشی ساده، ایمن، بی خطر و موثر است و بدون هیچ عارضه ای در درمان شب ادراری به کودک شما کمک میکند تا بر این مشکل غلبه کند و برخلاف بسیاری از داروها هیچ عوارضی را ایجاد نمی کند.
چرا شبادراری اتفاق میافتد؟
پزشکان به طور قطعی نمیدانند که چه چیزی باعث آن میشود و یا چرا متوقف میشود. اما این اغلب بخشی طبیعی از روند رشد بچهها است. شبادراری بیشتر در بچههای کم سنوسال دیده میشود اما ممکن است تا سالهای نوجوانی هم ادامه پیدا کند. بیشتر اوقات، هیچ مشکل ریشهدار پزشکی و یا احساسی در پشت این اتفاق نیست.
شبادراری غالباً در خانوادهها ارثی است. خیلی از این کودکان، خویشاوندی دارند که او هم همین مشکل را داشته است. اگر پدر و مادر (هر دو) در جوانی چنین مشکلی داشتهاند، به احتمال زیاد فرزندشان هم مبتلا خواهد بود.
چگونه با شبادراری کنار بیاییم؟
شبادراری موضوعی است که میلیونها خانواده هر شب با آن روبرو هستند و میتواند خیلی استرسزا باشد. کودکان مبتلا، می توانند بخاطر مشکل خود احساس خجالت و گناه کنند و یا از شب ماندن در خانه یکی از دوستان یا اردوگاه خود دچار احساس اضطراب شوند؛ در حالیکه حتی والدین هم برای جلوگیری از این حس ناخوشایند کاری از دستشان برنمیآید.
شب ادراری معمولاً خود به خود از بین میرود اما ممکن است مدتی طول بکشد؛ و این ممکن است برای کودک شما شرم آور و ناراحت کننده باشد. بنابراین تا زمانی که مشکلش از بین نرفته، حمایت عاطفی خانواده از او خیلی مهم است.
به کودک خود اطمینان دهید که این اتفاق شبادراری یک قسمت طبیعی از بزرگ شدن است و برای همیشه ادامه نخواهد داشت. گاهی ممکن است کودک شما از شنیدن خبرهای مربوط به سایر اعضای خانواده که در دوران جوانی با همین مشکل دست و پنجه نرم کردهاند، احساس آرامش کند.
سعی کنید به فرزندتان آموزش دهید در طول روز مایعات بیشتر و در شب کمتر بنوشد (و از مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین خودداری کند). سپس به فرزند خود یادآوری کنید که یک بار هم قبل از خواب به دستشویی برود. بسیاری از والدین فهمیدهاند که استفاده از یک سیستم انگیزشی، مثلا گرفتن برچسب جایزه برای شبهایی که رختخواب خود را خیس نکردهاند یا گرفتن پاداشی مثل کتاب در اِزای دریافت تعداد مشخصی برچسب، میتواند به خوبی کار کند. زنگ هشدار برای رفتن به توالت در نیمهشب هم می تواند مفید باشد.
موقعی که کودک در حالی بیدار میشود که ملحفهاش را خیس کرده، فریاد نزنید و تنبیهاش نکنید. از کودک خود بخواهید در عوض کردن ملحفه به شما کمک کند و برایش توضیح دهید که این مجازات نیست اما بخشی از این اتفاق است. با اینکار به کودک کمک میکنید تا با دانستن اینکه در این کار کمکتان کرده، احساس بهتری پیدا کند.
وقتی میبینید کودک یک شب تختش را خیس نکرده، حتما از او تعریف کنید.
در مورد شبادراری کودکان چه موقع باید با دکتر تماس بگیریم؟
شب ادراری که به طور ناگهانی شروع میشود یا با علائم دیگری اتفاق میافتد، باید دربارهاش (بعنوان نشانه یک بیماری پزشکی) با پزشک مشورت شود.
پزشک ممکن است کودک را از نظر علائم عفونت ادراری (UTI)، یبوست، مشکلات مثانه، دیابت یا استرس شدید مورد بررسی قرار بدهد.
در صورت مشاهده موارد زیر در کودک، با پزشک تماس بگیرید:
بعد از اینکه حداقل ۶ ماه مداوم از آخرین شبادراری او گذشته، دوباره به طور ناگهانی مشکلش شروع شده
در طول روز شلوار خود را خیس میکند
شبها خروپف میکند
از احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن شکایت دارد
خیلی بیشتر از حد معمول به نوشیدن یا خوردن علاقه پیدا کرده
تورم پا یا مچ پا دارد
۷ سال یا بیشتر سن دارد و هنوز تختش را خیس میکند
همچنین اگر فرزندتان استرس زیادی دارد و شما از این وضعیت احساس درماندگی میکنید، میتوانید از پزشک کمک بگیرید. در این میان، حمایت و صبر شما میتواند کمک زیادی به کودک کند تا با پیدا کردن احساس بهتر، بر شبادراری خود غلبه کند.
منابع:
https://kidshealth.org/en/parents/enuresis.html